Een regio waar je makkelijk per trein naartoe reist, waar je gebruik kunt maken van uitstekend openbaar vervoer, dat is al prima voor een goede vakantie per trein. Maar als die regio ook nog eens fantastisch mooi is en interessante steden biedt, dan is het helemaal fantastisch. Gelukkig bestaat die regio: de Sächsische Schweiz!
Ligging van de Sächsische Schweiz
De Sächsische Schweiz (Saksisch Zwitserland) is het gebied ten zuiden van Dresden tot de Tsjechische grens. Het landschap loopt door tot in Tsjechië, dit deel wordt ook wel de Böhmische Schweiz (Boheems Zwitserland) genoemd.
Het gebied kenmerkt zich door het Elbsandsteingebirge (Elbe-zandsteen-gebergte) waar relatief zacht zandsteen is uitgesleten door rivieren en andere vormen van erosie. Dit geeft een spectaculair landschap met de kenmerkende rotspilaren en diepe uitgesleten rivierdalen. Het Elbedal is het bekendste voorbeeld hiervan, maar ook diverse zijdalen hebben dit landschap. Zowel het Duitse als Tsjechische deel zijn tot nationaal park benoemd, terecht, gezien het bijzondere landschap.
Activiteiten in de Sächsische Schweiz
Het fantastische landschap nodigt natuurlijk uit tot wandelen, en dat gaat dan ook uitstekend in dit gebied. Zowel in Duitsland als Tsjechië zijn er prima wandelroutes, uitstekend gemarkeerd en voorzien van horeca op regelmatige afstand.
Eén van de mooiste wandelingen in het gebied is naar de Pravčická brána (of Prebischtor in het Duits) net over de Duits-Tsjechische grens. De reis ernaartoe is al de moeite waard. Vanaf Dresden of Bad Schandau gaat de reis langs de prachtige Elbe naar station Schöna vlak voor de grens, vanaf hier neem je de aansluitende veerpont naar Hřensko. Dit grensplaatsje moet het vooral hebben van toeristen die goedkope rommel komen kopen. Grappig om te zien, maar je kunt er snel doorheen wandelen.
Via een goed wandelpad klim je vervolgens omhoog naar de Pravčická brána. Met de voordelige Tjechische toegangsprijs van €3,50 mag genieten van dit natuurwonder en de prachtige uitzichten. Via Mezna kun je vervolgens naar de Edmundsklamm wandelen, een prachtige nauwe kloof waarbij een deel van de tocht per punter afgelegd dient te worden. Vervolgens wandel je terug naar Hřensko. Voor de precieze details over de wandeling, zie het uitgebreide bericht van Karolien.
Ook andere wandelingen zijn buitengewoon de moeite waard. Zo liepen wij vanuit Porschdorf door het prachtige Polenztal naar Hohnstein, een mooi oud dorpje met een fikse burcht. Via een makkelijke wandelroute loop je vervolgens terug naar Kurort Rathen aan de Elbe. En ook voor fietsers is er genoeg te doen, de Elbe-Radweg voert dwars door het gebied.
Bij slecht weer
Het fijne is dat er ook bij slecht weer voldoende uitstapjes te maken zijn. Dresden ligt middenin het gebied en heeft een fantastisch oud centrum met de Frauenkirche. Ook diverse paleizen zoals het Zwinger en het Residenzschloss zijn de moeite waard. Wij bezochten ook het Verkehrsmuseum met een leuke collectie aan vervoermiddelen ter land, ter zee en in de lucht.
Ook de Tsjechische hoofdstad Praag is met een reistijd van zo’n 2 uur prima te doen voor een dagtripje. Er rijden elke 2 uur directe EuroCity-treinen (met een zeer betaalbare restauratie, zo kun je dinerend langs de Elbe reizen!). Retourtickets vanaf Dresden zijn al verkrijgbaar vanaf 28 Euro p.p. met de voordelige First Minute-tarieven, tijdig boeken kan handig zijn.
Sachsen was voor 1989 onderdeel van de DDR. Over hoe het leven in DDR-tijden er aan toeging kun je ervaren in het DDR-museum in Pirna. Check wel even de openingstijden, zeker in het dalseizoen (wij stonden er voor een dichte deur).
Openbaar vervoer in de Sächsische Schweiz
In deze regio is kun je zonder auto prima uit de voeten. Het openbaar vervoer rijdt punctueel en is betaalbaar. Wel zijn de frequenties wat lager dan in Nederland, maar dat geldt eigenlijk overal in Duitsland. Veel bussen en treinen rijden eens per uur of zelfs maar één keer per twee uur.
Een goede uitzondering hierop is de S-Bahn van Dresden. Niet alleen binnen Dresden verzorgt deze een frequent vervoer, maar ook verder de regio in. De belangrijkste lijn (S1) loopt vanaf Dresden Hauptbahnhof via Pirna en Bad Schandau naar Schöna bij de Tsjechische grens. De trein volgt de route van de Elbe en rijdt elk half uur tot Bad Schandau, naar Schöna ieder uur.
Vanuit Decin in Tsjechië rijdt de speciale “Nationalparkbahn” (U28) via Bad Schandau en Sebnitz naar Rumburk (vanuit Tsjechië via Duitsland naar Tsjechië). Deze trein ontsluit veel mooie gebieden in het grensoverschrijdende nationale park. Wat minder praktisch is de lage frequentie van één trein per twee uur.
Tickets voor het openbaar vervoer
Voor alle regionale treinen, bussen ub de regio en de tram in Dresden geldt het tarief van het Verkehrsverbund Oberelbe (VVO). Een dagkaart voor het gehele gebied kost €14 (prijs 2019). Hiermee kun je dus zowel per regionale trein naar Dresden reizen, als het lokale OV in Dresden gebruiken, ideaal voor een dagtripje! Twee kinderen t/m 14 jaar reizen gratis mee met een volwassene.
Voor gezinnen van twee volwassenen en max 4 kinderen t/m 14 jaar is er een familiedagkaart van €20. Voor samenreizende groepen van maximaal vijf personen is er een speciale groepsdagkaart van €29,50. En er zijn speciale grensoverschrijdende dagkaarten die zowel in het VVO-gebied als rondom Usti nad Labem in Tsjechië gelden. Een compleet overzicht van alle tarieven is te vinden op de website van het VVO.
Bijzondere treinen en trams in de regio
Naast een prima openbaar vervoer om van A naar B te komen biedt de Sächsische Schweiz ook een aantal treinen en trams die een attractie op zich zijn. Doordat men in de DDR niet de middelen had om al het ov te moderniseren en omdat het autobezit op een lager niveau lag dan in West-Duitsland hebben een aantal historische treinen en trams kunnen overleven. Deze worden nu als monument gezien, maar zijn natuurlijk ook een mooie toeristische attractie.
In Dresden liggen twee bijzondere bergtreintjes direct bij elkaar aan de Körnerplatz. De Bergschwebebahn is uniek in z’n soort, het is een soort kruising tussen een kabeltrein en een Schwebebahn zoals in Wuppertal rijdt. De Standseilbahn is wat “gewoner”, maar ook zeer de moeite waard. Beide bergtreintjes liggen in een erg leuk stadsdeel met galeries, antiekzaakjes en leuke café’s. Ook de nabijgelegen Loschwitzbrücke (Blaues Wunder) is de moeite van het bekijken waard.
Vanuit Bad Schandau rijden de gele trammetjes van de Kirnitzschtalbahn naar de Lichtenhainer Wasserfall, een authentieke uitspanning die nog aardig in DDR-stijl verkeert. De watervallen zijn grappig om even te bekijken, maar het is vooral een mooi uitgangspunt voor wandelingen door het dal. Ook leuk in Bad Schandau, de historische lift die naar een prachtig uitzichtpunt over het Elbedal gaat.
Ook voor stoomtreinliefhebbers valt er genoeg te beleven. Zowel op de Lößnitzgrundbahn (Radebeul Ost-Moritzburg-Radeburg) als de Weißeritztalbahn (Freital-Kurort Kipsdorf) rijden nog stoomtreinen in reguliere dienst. En half april vindt in Dresden het Dresdner Dampfloktreffen plaats, waarbij een flink aantal stoomlocomotieven bij elkaar komen.
Het Verkehrsverbund Oberelbe heeft op haar website een overzicht van alle bijzondere treinen en trammetjes. De dagkaarten van het Verkehrsverbund zijn niet geldig op de treinen en trammetjes, maar geven vaak wel een korting op de kaartjes.
Met de trein naar de Sächsische Schweiz
De treinreis naar Dresden kan via zowel Hannover, Berlijn als Frankfurt met één keer overstappen vanuit Nederland. De reis per ICE via Frankfurt is het snelst, maar de Intercity-verbinding via Hannover of Berlijn is over het algemeen wat voordeliger.
Voor reizen naar Bad Schandau kun je via Berlijn met één overstap reizen. De overstaptijd in Berlijn is met anderhalf uur ruim bemeten, maar dat is natuurlijk prima te gebruiken voor een lunch (tip: de Peter Pane tegenover het Hauptbahnhof).
Treintickets naar Dresden of Bad Schandau zijn te boeken vanaf €39,90 via de website van Deutsche Bahn. Deze Sparpreis-tickets lopen op in prijs naarmate er meer tickets verkocht zijn, boek dus tijdig. Lees ook de 7 tips voor de voordeligste Sparpeis-tickets naar Duitsland.
Mochten de voordelige Sparpreis-tickets uitverkocht zijn, dan kun je een voordelig First Minute-ticket van de Tsjechische Spoorwegen naar Decin boeken. Dit is het eerste station in Tsjechië, het is geen enkel probleem om in Dresden of Bad Schandau uit te stappen met zo’n ticket. Ook over de First-Minute-tickets schreef ik eerder een artikel.
Een vakantie naar de Sächsische Schweiz valt verder prima te combineren met een bezoekje aan Berlijn, Praag, Karlovy Vary of de Harz. Op deze manier kun je zelf een complete milieuvriendelijke treinrondreis samenstellen.
Accommodatie in de Sächsische Schweiz
Wij verbleven zelf in Bad Schandau. Dit stadje ligt aan de Elbe op ongeveer 10 kilometer van de Tsjechische grens. Er zijn voldoende hotels, pensions en vakantiewoningen. Tussen het station van Bad Schandau en het stadscentrum aan de overkant van de Elbe pendelt regelmatig een veerpontje. In het station (het Nationalparkbahnhof) is ook de lokale VVV gevestigd die je kan voorzien van allerhande informatie over wandelroutes en activiteiten in de regio. De accommodatie in Bad Schandau waar wij verbleven vind je hier.
Mocht je wat meer van steden houden dan is Dresden een prima uitgangspunt. Vanuit hier bereik je makkelijk de hele regio. Dresden heeft een prima keuze aan hotels en vakantiewoningen.
Bedankt voor alle info. Ik ga dit ook doen 🙂