Flixtrain, de Duitse low-cost-trein

Flixbus, de bekende exploitant van de goedkope groene bussen rijdt sinds enkele jaren ook treinen in Duitsland. Sinds eind mei 2019 rijdt er ook een Flixtrain tussen Keulen en Berlijn. De openingsaanbieding voor €4,99 per enkele reis was een prima aanleiding voor een testrit. En in 2020 maakten we nog een proefrit om te kijken of de gerenoveerde rijtuigen een verbetering zijn.

Snel naar:
Flixbus
Flixtrain
De lijnen van Flixtrain
Flixtrain boeken
Recensie Flixtrain 2019 (oude rijtuigen)
Recensie Flixtrain 2020 (nieuwe rijtuigen)
Conclusie

Flixbus

Sinds 1 januari 2013 is het verbod om de spoorwegen in Duitsland te beconcurreren met lange-afstandsbussen opgeheven. Dit betekende het begin van een ware busboom in Duitsland. De grootste aanbieders van lange-afstandsbussen waren Flixbus en MeinFernBus. Deutsche Bahn reageerde door de introductie van een eigen lange-afstands-bus: de IC-Bus.

Na enkele jaren van wildgroei nam Flixbus haar grootste concurrent MeinFernBus over. Ook concurrenten Postbus en het Britse Megabus werden overgenomen. In 2019 nam Flixbus de lijnen van Eurolines over, die al tientallen jaren lange-afstandsbussen rijden. Het marktaandeel van Flixbus ligt in Duitsland inmiddels boven de 90%. Veel routes zijn alweer opgedoekt en prijzen zijn gestegen, maar men biedt nog steeds een fiks routenetwerk in Duitsland en de omliggende landen.

Kritiek op Flixbus

Opvallend is dat Flixbus, als grootste busvervoerder in Europa, zelf geen enkele bus bezit. Alle ritten worden gereden door onderaannemers. Deze verzorgen de bus en chauffeur, Flixbus verzorgt de ticketverkoop en marketing. Volgens een artikel in de Duitse krant Die Zeit zet Flixbus haar onderaannemers dusdanig onder druk dat de veiligheid in gevaar zou komen. Verder zouden onderaannemers onder kostprijs moeten werken waardoor Flixbus-lijnen geen geld in het laatje brengen. Flixbus spreekt deze kritiek tegen.

Flixtrain

Flixmobility exploiteert naast de vele buslijnen sinds 2017 ook een aantal treinverbindingen in Duitsland. De spoorwegmarkt voor lange-afstandsvervoer in Duitsland is vrijgegeven, dus iedereen met een geschikte trein en personeel mag paden aanvragen en treinen laten rijden. Ook hier valt op dat Flixtrain ervoor kiest om met onderaannemers samen te werken. Alleen de marketing en verkoop van kaartjes doet men zelf.

Flixtrain en corona

In maart 2020 heeft Flixtrain vanwege de corona-pandemie alle treindiensten opgeheven. Reeds geboekte tickets werden geaccepteerd in de treinen van Deutsche Bahn. Flixmobility zag zich genoodzaakt om door de gewijzigde omstandigheden de contracten met onderaannemers BahnTouristikExpress en Locomore opnieuw uit te onderhandelen. Hierover kon echter geen overeenstemming bereikt worden. Hierdoor konden de Flixtrain-verbindingen niet snel hervat konden worden.

In de zomer van 2020 wist Flixtrain wel een akkoord te bereiken met twee andere onderaannemers: IGE voor de lijn FLX20 (Keulen-Hamburg) en SVG voor de lijn FLX30 (Keulen-Berlijn). Sinds 23 juli 2020 zijn hierdoor weer Flixtrain-treinen gaan rijden op de volgende verbindingen:

FLX20 Keulen-Hamburg

Sinds 2012 rijden er lange-afstandstreinen van Hamburg-Köln-Express tussen deze beide steden, via Osnabrück, Münster en Düsseldorf. Grootste investeerder hierachter was de RailRoad Development Corporation, een Amerikaans bedrijf dat wereldwijd spoorbedrijven exploiteert. Sinds eind 2015 voert BahnTouristikExpress de treindienst uit. In Nederland is dit bedrijf bekend van de rijtuigen die meerijden in de Alpen Express.

De rijdagen en frequentie van deze lijn heeft in de loop van de jaren fors gewisseld. Soms werd er alleen in het weekend gereden, soms op alle dagen en soms enkele maanden helemaal niet. Tussen februari 2015 en seotember 2016 kon de Hamburg-Köln-Express zelfs met Deutsche-Bahn-tickets gebruikt worden. Door deze te accepteren, hoopte men meer omzet te genereren. Sinds maart 2018 nam Flixtrain de verkoop en marketing van deze verbinding over en introduceerde hiermee lijn FLX20. Door de corona-crisis werd het contract tussen Hamburg-Köln-Express en Flixtrain opgezegd. Sinds eind juli 2020 rijdt IGE de verbinding weer voor Flixtrain.

Deze verbinding rijdt (afhankelijk van de weekdag) 1 of 2 keer per dag en doet ongeveer 4,5 uur over de rit van Hamburg naar Keulen. De treinen stoppen in Osnabrück, Münster, Essen, Duisburg en Düsseldorf. Bremen wordt echter overgeslagen. Ook hier zijn enkele reizen verkrijgbaar vanaf €9,99 en lopen op in prijs naarmate er meer stoelen verkocht worden.

Vanuit Nederland kan deze Flixtrain handig zijn om voordelig naar Hamburg te reizen als er geen voordelige DB-tickets meer boekbaar zijn. Reis eerst op een Sparpreis of per regionale trein naar bijvoorbeeld Osnabrück, Düsseldorf of Duisburg en stap daar over op de Flixtrain naar Hamburg.

FLX30 Berlijn-Keulen

In de zomer van 2019 introduceerde Flixtrain een verbinding tussen Berlijn en Keulen in samenwerking met BahnTouristikExpress (BTE). Nadat de samenwerking met BTE werd opgezegd in de zomer van 2020, ging men verder met SVG (StaudenVerkehrsGesellschaft) op deze route.

De treinen rijden op vrijdag twee retourritten, op zaterdag, zondag en maandag één retourrit. De totale rit van Berlijn naar Keulen duurt zo’n 5,5 uur. Belangrijke stops onderweg zijn Düsseldorf, Duisburg, Essen, Dortmund en Hannover. Enkele reizen zijn hier ook verkrijgbaar vanaf €9,99 (het tarief van €4,99 was een introductie-aanbieding).

Deze verbinding is voor Nederlanders handig als alternatieve verbinding naar Berlijn. Met de regionale trein kom je betaalbaar in Duisburg of Düsseldorf en vanaf daar kun je voor €10 naar Berlijn.

De volgende Flixtrain-verbindingen worden niet meer aangeboden:

FLX10 Berlijn-Stuttgart (rijdt niet meer)

In december 2016 begon het bedrijf Locomore met het rijden van lange-afstandstreinen tussen Berlijn en Stuttgart via oa Hannover en Frankfurt. Het bedrijf (mede voortgekomen uit crowdfunding) wilde zich onderscheiden door het bieden van goede service met bijvoorbeeld catering van biologische en lokale producten. Ook bood men speciale thema-coupé’s waar reizigers met interesse in een bepaalde hobby samen konden reizen, zoals spelletjes of breien.

Ondanks deze opzet was het bedrijf niet succesvol genoeg en moest medio augustus 2017 het faillissement aanvragen. De Tsjechische open-accesvervoerder Leo Express besloot daarop de exploitatie van de treinen over te nemen waarbij Flixtrain de marketing en verkoop ging verzorgen. Flixtrain zette de lijn voort als Flixtrain lijn 10 (FLX10). Doordat LeoExpress en Flixtrain geen overeenkomst konden bereiken over een gewijzigde exploitatie rijdt deze lijn sinds maart 2020 niet meer.

FLX Night Hamburg-Lörrach (rijdt niet meer)

Een wat vreemde eend in de bijt was de Flixtrain-nachttrein vanuit Hamburg via Hannover naar Freiburg en Lörrach vlakbij Basel. Dit was geen aparte trein, maar een ligrijtuig in de autotrein die BahnTouristikExpress van Hamburg naar Lörrach rijdt. Doordat BahnTouristikExpress niet meer samenwerkt met Flixtrain wordt deze service niet meer aangeboden.

Flixtrain boeken

Het makkelijkst boek je de tickets via de website van Flixtrain. Hier kun je alle Flixtrain-verbindingen boeken, waarbij in het resultaatscherm duidelijk een uitsplitsing wordt gemaakt tussen trein- en busverbindingen. Ook de treinverbindingen van Leo Express (in Tsjechië) en Westbahn (in Oostenrijk) zijn boekbaar via deze website. Betaling kan via Paypal of creditcard. Als je via Ideal wilt betalen gebruik je het beste de Nederlandse website van Flixbus.

Ook via de app van Flixbus kun je de treinen boeken, let hier wel op dat je de vertrek- en aankomststations met “(Train)” erachter selecteert anders kom je in een bus uit. Het handige van de app is dat je de tickets hierin gelijk kunt openen voor de ticketcontrole, uitprinten is dus niet nodig.

De Flixtrain getest (met de oude rijtuigen)

Begin mei 2019 werd de nieuwe Flixtrain-verbinding tussen Keulen en Berlijn aangekondigd. De verbinding ging van start op 23 mei. Speciaal voor deze introductie bood Flixtrain supervoordelige enkele reizen van €4,99 per persoon. Natuurlijk een prima aanleiding voor een testrit.

We reisden mee op 1 juli 2019 vanaf Düsseldorf naar Berlijn en op 2 juli 2019 dezelfde route terug. De reistijd is met 5,5 uur wat langzamer dan de ICE, maar wel een stuk sneller dan de Flixbus op dezelfde route. De Flixtrain is op het station makkelijk terug te vinden op de borden door de afkorting “FLX”.

In het actietarief van €4,99 was een gereserveerde zitplaats niet inbegrepen. Volgens de app en een mededeling op het ticket moesten we plaatsnemen in het rijtuig “met de groene stickers”. Welke rijtuigen dit waren en waar deze langs het perron zouden stoppen bleek niet uit de reisinformatie. Uiteindelijk bleken de voorste twee (van de negen) rijtuigen voor reizigers met reservering en de overige zeven rijtuigen voor reizigers zonder reservering.

De oude rijtuigen van Flixtrain

Flixtrain maakte op de verbinding Keulen-Berlijn gebruik van een waar ratjetoe aan rijtuigen. De meeste rijtuigen hebben een verleden bij Deutsche Bahn. Het meest tref je rijtuigen uit de voormalige Interregio-dienst met de kenmerkende afwisseling van 5-persoonscoupé’s en halfopen compartimenten. In sommige rijtuigen zijn de stoelen wel opnieuw bekleed, maar hier en daar tref je nog het mintgroen en roze wat heel hip was eind jaren 80.

Ook zijn er rijtuigen aanwezig die voorheen in nachttreinen reden. Zowel zitrijtuigen als ligrijtuigen, waarbij de ligrijtuigen uitsluitend in dagopstelling gebruikt worden. Op de terugreis werd zelfs omgeroepen dat het niet toegestaan was om de bedden te gebruiken. Wel viel het op dat de zitrijtuigen uit deze serie in vrij slechte staat verkeren.

Voorzieningen aan boord (oude rijtuigen)

Volgens de website van Flixtrain zou iedere trein voorzien moeten zijn van Wifi en stopcontacten. Volgens een voetnoot zouden enkele treinen nog niet uitgerust zijn, maar volgt de inbouw van deze voorzieningen snel. De praktijk is echter anders. Slechts enkele rijtuigen waren voorzien van stopcontacten en draadloos internet hebben we niet kunnen ontdekken.

Qua catering hoef je geen culinaire hoogstandjes te verwachten van Flixtrain. Op de heenreis was catering zelfs volledig afwezig, hierover werden we vooraf wel netjes geïnformeerd per SMS. Ook riep de conducteur om waar de trein langer stilstond zodat je iets op het station kon kopen, een paar Russische perronverkopers zouden handig zijn.

Op de terugreis was wel catering aanwezig. In een Bistro-rijtuig dat voorheen in de Eurocity Berlijn-Warschau reed was een kleine verkoopstand ingericht. Het aanbod bestond uit blikjes fris, bier uit fles, chips en chocoladerepen. Voor uitgebreidere zaken als broodjes kun je dus beter vooraf op het station iets kopen.

Flixtrain nogmaals getest met de nieuwe rijtuigen (september 2020)

Corona had ook grote invloed op Flixtrain (zie boven), maar desondanks wist men eind juli toch weer een treindienst op de rails te zetten met nieuwe partners. Men rijdt sindsdien weer tussen Keulen en Hamburg en tussen Berlijn en Keulen.

Bij de Talbot-fabriek in Aachen heeft men ondertussen hard gewerkt aan de renovatie van oude Interregio-rijtuigen die zijn overgenomen van Deutsche Bahn. Hierbij is de typische indeling met halfopen coupé’s en zijgangcoupé’s voor 5 personen vervangen door een open coupé waar maar liefst 100 mensen een plaats kunnen vinden.

In september 2020 reisde ik mee van Keulen naar Osnabrück voor een testrit met deze nieuwe rijtuigen. Vooraf was ik nogal sceptisch over het grote aantal mensen wat in de verbouwde rijtuigen plaats kon nemen, maar in de praktijk was de beenruimte voor mijn lengte (182 cm) prima. Ik vond de stoelzittingen wel wat hard.

Wat opviel was dat in het rijtuig met mijn gereserveerde plaats de kachel volop stond te loeien, terwijl het buiten een graad of 24 was. Ook werkte een deel van de verlichting en de stopcontacten niet. Dat is wel opvallend voor een rijtuig wat net uit revisie is. Doordat het niet druk was kon ik simpel een zitplaats in een ander rijtuig uitzoeken, maar op een drukke vrijdag lijkt me dat niet altijd mogelijk.

Positief punt was de wifi, die snel genoeg is om te surfen en e-mailen (ondanks het middeleeuwse Duitse mobiele net). En het entertainmentportal met zeer uitgebreide keuze. Hierin zijn ook films/series met Nederlandse ondertiteling beschikbaar, geen verplichte Duitse nasynchronisatie dus.

Dienstregeling en personeel

De Flixtrain is zeker niet de snelste verbinding tussen het Ruhrgebied en Berlijn of Hamburg. De ICE-treinen van Deutsche Bahn zijn tot een uur sneller. Doordat de Flixtrain geregeld ingehaald moet worden, wordt er regelmatig gestopt op een zijspoor of staat de trein 10 minuten stil op een station. Dit haalt wel het gevoel van snelheid uit de reis. Aan de andere kant zijn hiermee kleine vertragingen op te vangen en komt de trein vaker op tijd aan.

Positief onderscheid was het personeel. Zowel tijdens de reis in 2019 als in 2020 werden we keurig op de hoogte gehouden via de omroep met soms een humoristische noot. Ook kwam het personeel geregeld langs voor een kaartcontrole of serviceronde.

Conclusie

Is Flixtrain dé low-cost-trein van Duitsland? Die vraag kunnen we zeker met een ja beantwoorden. Tegen een prijs die een stuk lager ligt dan bij Deutsche Bahn, kun je toch redelijk snel door Duitsland reizen. Dat je daarbij af en toe even stilstaat om een ICE te laten passeren is een logisch gevolg van de lage prijs.

Door de introductie van de gerenoveerde rijtuigen in 2020 is het product aanzienlijk verbeterd. De trein voelt als een solide en volwassen vervoersdienst, in 2019 was het allemaal nogal houtje-touwtje door de zwaar versleten treinen. Dat een rijtuig niet helemaal goed functioneert kan een incident zijn. Maar over het algemeen zijn de verbouwde rijtuigen een uitstekende verbetering.

Kunnen we Flixtrain aanbevelen? Voor iedereen die een beetje prijsbewust is en geen moeite heeft met een iets langere reistijd wel. Ga je voor de snelste verbinding met een comfortabele restauratie, dan zou ik zeker voor de ICE blijven kiezen.

Flixtrain weet hiermee een klantenkring aan te spreken die voorheen niet op het spoor te vinden was. Deze mensen zaten namelijk in een lange-afstandsbus of maakten gebruik van een meerijcentrale als BlaBlaCar. Dat deze mensen voortaan per milieuvriendelijke trein reizen is natuurlijk positief!